AB, Ambulante begeleiding Hulp van leerkrachten uit het Comorbiditeit Het meer dan gemiddeld gelijktijdig
speciaal (basis)onderwijs voor kinderen met een beperking
voorkomen van verschillende stoornissen (dyslexie heeft
bijvoorbeeld comorbiditeit met ADHD). Adaptief onderwijs Onderwijs met afstemming op de Concerta Langwerkende medicatie voor ADHD. ADD Attention Deficit Disorder, een vorm van ADHD waarbij CvI Commissie voor de Indicatiestelling. Deze onafhankelijke
commissie beslist of een kind recht heeft op speciaal
ADHD Attention Deficit Hyperactivity Disorder, ofwel
onderwijs, waarna gekozen kan worden voor een speciale
aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit en impulsiviteit.
school of voor gewoon onderwijs met een Rugzak.
Agressieve gedragsstoornis Stoornis waarbij een kind CVZ College voor Zorgverzekeringen. Adviseert de minister
of jongere zich opstandig, agressief en kwetsend naar anderen
van VWS over de samenstelling van het basispakket.
Daisy-cd Cd met gesproken boeken (Daisy: Digital Accessible Asperger, syndroom van Contactstoornis waarbij de
verschijnselen lijken op autisme, maar waarbij sprake is van
Uitgave van Balans • voor ouders van kinderen met
Daisyspeler Hiermee kunnen Daisy-cd’s worden afgeluisterd.
ontwikkelingsstoornissen bij leren en/of gedrag
DCD Developmental Coordination Disorder; internationaal ASS Autisme Spectrum Stoornissen, waaronder PDD-NOS,
afgesproken term voor kinderen met een licht gestoorde
Atomoxetine De werkzame grondstof van Strattera, het Dedicon Nieuwe naam voor de Federatie Nederlandse
medicijn dat sinds 2004 is geregistreerd voor de behandeling van
Blindenbibliotheken. Biedt aangepaste leesvormen, o.a. voor
ADHD wanneer het eerste-keuzemedicijn problemen oplevert.
Autisme Ontwikkelingsstoornis, tot uiting komend in een Disharmonisch intelligentieprofiel Groot verschil
onvermogen adequaat op mensen te reageren, op een bij de
in uitkomst tussen de twaalf onderdelen van een
AWBZ Via de AWBZ is iedere Nederlander verzekerd voor zorg DSM-IV (R) Diagnostic Statistical Manual of Mental Disorders,
en ondersteuning bij langdurige ziekte, handicap of ouderdom.
het internationale classificatiesysteem van de Geestelijke
BJZ Bureau Jeugdzorg. Helpt kinderen en ouders bij vragen
Gezondheidszorg. IV R staat voor ‘vierde herziene versie’.
en problemen rond opgroeien en opvoeden. Hier kunt
Hierin staan de criteria die als richtlijn dienen bij het
u een AWBZ-indicatie aanvragen voor zorg in natura (via
vaststellen van een psychische stoornis.
Dyscalculie Een stoornis die gekenmerkt wordt door BSO Buitenschoolse opvang.
hardnekkige problemen om rekenfeiten en afspraken snel
CD Conduct Disorder; antisociale gedragsstoornis met
en juist uit het geheugen op te roepen en toe te passen in
vormen van agressie tegen mens en dier, vernielingen, liegen of
Afkortingen- en begrippenlijst
stelen en het overtreden van allerlei gedragsregels.
Dysfasie Begrip uit de neurologie voor kinderen met een CEVO Centrale Examencommissie Vaststelling Opgaven vwo,
specifieke spraak-taalontwikkelingsstoornis waarbij het
CITO Centraal Instituut voor Toets Ontwikkeling. Dyslexie Een stoornis die gekenmerkt wordt door een
De Citotoets wordt door bijna 80% van al e basisscholen
hardnekkig probleem met het aanleren van het accuraat en/of
vlot toepassen van het lezen en/of het spellen op woordniveau.
CIZ Centrum Indicatiestelling Zorg. Dysorthografie Problemen bij het spellen. Clusters Binnen de rugzakregeling (LGF) onderscheiden we Dyspraxie Benaming uit de neurologie voor kinderen
vier clusters van speciale scholen: Cluster 1: Visuele handicaps.
Cluster 2: Auditief/communicatieve handicaps. Cluster 3:
EF Executieve Functies. Dit zijn de regiefuncties van
Lichamelijke en/of verstandelijke handicaps. Cluster 4: Psychiatrische
de hersenen die essentieel zijn voor het realiseren van
stoornissen en ernstige leer- en/of gedragsproblemen. Cognitieve functies Het geheel van processen die bij het Equasym Langwerkende medicatie voor ADHD.
opnemen en verwerken van informatie betrokken zijn.
Forensische psychiatrie Behandelt mensen die een Pervasieve stoornis Aanduiding van een groep stoornissen
delict hebben gepleegd (dreigen te plegen) en bij wie een
die doordringen in het totale ontwikkelingsverloop (waaronder
psychiatrische aandoening een rol speelt.
de sociale, motorische en taalontwikkeling).
GGZ Geestelijke GezondheidsZorg; deelgebied binnen de PGB Persoonsgebonden Budget, ofwel een geldbedrag
gezondheidszorg dat behandeling biedt aan mensen met
waarmee u zelf zorg, hulp en begeleiding kunt inkopen.
Handelingsplan In dit plan staat wat men gedurende een PO Primair Onderwijs / basisonderwijs.
bepaalde periode in het onderwijs wil bereiken met een
REC Regionaal Expertise Centrum. Bundelt de expertise van
scholen voor speciaal onderwijs in een regio. Ouders kunnen
IB’er Intern begeleider. Leerkracht binnen de basisschool die
hier informatie en begeleiding krijgen. Ook wordt vanuit het
coördinerende, begeleidende en innoverende taken heeft.
REC de ondersteuning van de reguliere school gecoördineerd
LGF Leerling Gebonden Financiering. Budget voor kinderen
die in het gewone onderwijs zitten maar een indicatie hebben
Ritalin Kortwerkende medicatie voor ADHD.
voor speciaal onderwijs. Ook wel Rugzak genoemd.
LWOO Leerweg ondersteunend onderwijs. Bedoeld voor RT’er Remedial teacher. Houdt zich bezig met de
leerlingen die extra hulp nodig hebben bij het behalen van
individuele begeleiding van de leerling die onderwijs op
MCDD Multiple Complex Developmental Disorder; wordt Rugzak Zie LGF.
beschouwd als een variant van het autisme waarbij een
RVC Regionale VerwijzingsCommissie. Een onafhankelijke
stoornis in de regulering van emoties voorop staat.
commissie die werkt voor meerdere samenwerkings-
Medikinet Langwerkende medicatie voor ADHD.
verbanden in het VO. Zij geeft de uiteindelijke beschikking
Methylfenidaat Chemische stof die verwant is aan SBO Speciaal Basisonderwijs.
amfetamine en de grondstof vormt voor Ritalin, Concerta,
SO Speciaal Onderwijs. Voor lichamelijk, zintuiglijk of
Equasym en Medikinet, eerste-keuzemedicatie bij ADHD.
verstandelijk gehandicapte leerlingen en leerlingen met
MLP Makkelijk Lezen Plein, gesitueerd in openbare
bibliotheken, waar op een aantrekkelijke manier literatuur
SVB Sociale Verzekeringsbank, voor o.a. aanvraag van
wordt aangeboden aan kinderen die niet graag lezen.
Neurotransmitters Stoffen die de overdracht SWV Samenwerkingsverband. Om leerlingen met leer- en
verzorgen tussen zenuwcellen in de hersenen waardoor
opvoedingsmoeilijkheden goed in het basisonderwijs op
binnenkomende prikkels (informatie) kunnen worden verwerkt.
te vangen, werken basisscholen en speciale scholen voor
NLD Non-verbal Learning Disabilities; stoornis in het
basisonderwijs samen in samenwerkingsverbanden WSNS.
verwerken van niet-verbale informatie. TOG Tegemoetkoming Onderhoudskosten Gehandicapte Afkortingen- en begrippenlijst NVA Nederlandse Vereniging voor Autisme.
kinderen. Als uw kind met beperkingen (tussen 3 en 17 jaar)
OC&W (Ministerie van) Onderwijs, Cultuur en
thuis woont, kunt u vanwege de extra zorg voor TOG in
ODD Oppositional Defiant Disorder; stoornis met als VMBO Voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs.
kenmerken negatief, vijandig en openlijk ongehoorzaam
VO Voortgezet Onderwijs. WSNS Weer Samen Naar School. Beleid van OC&W met als Meer lezen: www.balansdigitaal.nl PCL Permanente Commissie Leerlingenzorg. Beoordeelt
doel zoveel mogelijk kinderen op de basisschool passende
Landelijk bureau Balans: tel. 030 - 225 50 50
of plaatsing op een speciale school voor basisonderwijs
zorg en passend onderwijs te bieden. Zorgcoördinator Heeft een coördinerende, begeleidende en PDD-NOS Pervasive Developmental Disorders - Not Otherwise
Specified; stoornissen die problemen veroorzaken op het
Zorgkantoor Is verantwoordelijk voor de uitvoering
gebied van sociale contacten en communicatie, maar die
niet voldoen aan de criteria voor een autistische stoornis.
CHANGES TO THE WADA ANTI-DOPING CODE AND BANNED LIST 2009 From the 1 January 2009 there will be significant changes to the process we have previously used for notifying asthma medication and cortisone injections into joints/tendons. From 1 January 2009, there will no longer be a process called aTUEs (Abbreviated Therapeutic Use Exemptions) which was mainly used for asthma medications. Th
Retiro Mensal – Maio 2013 Salvador. Anunciam o que viram e ouviram (cf. 1Jo1,1) Este Creio no Espírito Santo Pentecostes em João Em Jo 20,19-23 podemos ler que, na noite do dia da Ressurreição, Jesus apareceu aos seus discípulos, identificou-se através de suas chagas e desejou: “A paz esteja convosco! E depois disse: “Recebei o Espírito Santo.” (20,22) O dom do Esp